Những con ngựa của tôi

Tôi mê ngựa từ bé.

Con ngựa đầu tiên tôi vẽ trong đời là con ngựa Xích thố của Quan Vân Trường trong Tam Quốc chí. Đến giờ tôi vẫn còn nhớ: “Con ngựa toàn thân sắc đỏ như lửa, tịnh không có một cái lông nào tạp, ngày đi nghìn dặm…”. Lớn lên lại biết thêm vô vàn ngựa hay khác: Con Thiên Lý Mã và Vạn Lý Vân trong Phong Thần. Con Ô Truy Thích Tuyết của Hô Diên Chước và Thiên Lý Long Câu của Sử Văn Cung trong Thuỷ hử. Con Thảo Thượng Phi của chiến sỹ hồng quân Trung Quốc Mã Tuấn Vũ có dáng bay trên cỏ khi giáp chiến với quân địch… “Tên Nhật ngồi trên tháp xe tăng chĩa khẩu súng máy vào Vũ bóp cò, súng chưa kịp nhả đạn thì đầu y đã rơi khỏi cổ…”. Rồi chuyện vua Ảrập là người rất mê ngựa, ông muốn có một con ngựa xuất chúng bèn cho con ngựa cái thuần chủng Ảrập của mình lai giống với một ngượi chiến Mông Cổ. Con ngựa cái mang thai sắp đến ngày đẻ thì bị một tên trộm (tên này cũng rất mê ngựa) lẻn vào chuồng, rạch bụng con ngựa mẹ, ôm cái bọc ngựa con về… Sau này, ngựa con trở thành một con ngựa huyền thoại, có thể bay lên mặt trăng… Chính vì thế, rất nhiều tranh của tôi sau này có hình ngựa và mặt trăng (cũng có thể vì Mệnh Cung của tôi trong lá số Tử Vi có hai sao Thái Âm và Thiên Mã). Cho đến một ngày, tôi được Cha tặng một cuốn sách toàn vẽ ngựa của danh hoạ Từ Bi Hồng (Trung Quốc), những con ngựa tung vó trên đồng cỏ với nét bút lông phóng khoáng. Rồi một ngày khác, anh tôi cho tôi cuốn sách khác về giải phẫu cơ thể ngựa, hơn một trăm dáng ngựa phi nước kiệu, nước đại, ngựa đi, ngựa nằm, ngựa bơi, vượt chướng ngại vật, ngã ngựa… đều được Xquang. Nghĩa là bên trong các dáng ngựa đó là cấu trúc bộ xương ngựa hiện rõ mồn một. Nhờ cuốn sách đó, tôi vẽ ngựa được nhiều dáng và hợp lý hơn. Thời sinh viên đi thực tập loanh quanh thế nào lại sống ngay cạnh một trại huấn luyện ngựa của bộ đội biên phòng ở Mộc Châu, biết thêm những con ngựa cao to lực lưỡng vùng Sông Đông, quê hương của những người Cô-dắc dũng cảm. Nhưng dù thế nào đi nữa, thì tôi vẫn yêu quí nhất là những con ngựa thuần Việt, vóc nhỏ, đầu to, chân ngắn, ăn uống kham khổ, trung thành, chịu khó… Tận đến lúc chết vẫn cống hiến thân mình cho sức khoẻ con người.

Với tôi, sau nhiều năm vẽ ngựa, con ngựa không còn là ngựa nữa, nó hoá thân thành người. Càng ngày, những ngựa đôi, ngựa đàn ít đi, còn lại là độc mã, phóng vun vút, phi như bay, trên cả mặt trời mặt trăng, dầm mình trong mưa, bờm văng tung toé, máu và mực đổ ào ào, bằn vung vít, chảy ròng ròng… Những con ngựa dữ dội, mắt trợn ngược, mồn há to, răng lởm chởm. Tệ nhất là càng ngày giải phẫu ngựa càng sai trầm trọng. Chân cẳng cắm vô tổ chức, đầu cổ vặn ngược, thậm chí một con có tám chân. Tôi phải thêm nhiều chi tiết như lau sậy, mưa gió, mây khói… vào để “cân bằng sinh thái”. Con ngựa tôi khoái nhất là một con ngựa đơn sắc, gần như chỉ hai màu đen trắng, quay lưng lại người xem, bờm xù, dáng thản nhiên, ngạo nghễ. Rất ít người đồng cảm với con ngựa này. Cũng phải thôi, ước vọng đoàn viên, ước mơ hạnh phúc vẫn là ước muốn muôn đời của nhân loại. Nhưng than ôi! Sự cô đơn lại là số phận của những nghệ sỹ đích thực.

Tôi biết, rồi một ngày kia, những con ngựa của tôi rồi sẽ bỏ tôi mà đi. Dù chúng có được vẽ trên nền giấy Điệp rực sắc bạch, điều, dù chúng được vẽ trên nền lụa tàu óng ả, trên những tấm “toan” thô ráp, xù xì hay trên những tấm “vóc”cao sang với những vỏ trứng, những vàng, những bạc…Theo dòng thời gian, chúng sẽ bỏ tôi mà đi…Trong dòng thác hỗn loạn của thị trường Đời Người và thị trường tranh pháo, trong dòng thác suy thoái của tình người, trong sự phấn đấu mãnh liệt của các “hoạ sỹ nhái tranh”… Thì đàn ngựa của tôi dẫu có lúc đã đông tới cả ngàn con, với đủ các chủng loại từ Á sang Âu. Dẫu có lúc từng nâng đỡ tôi vượt qua thác ghềnh thời bao cấp, thậm chí sát cánh cùng tôi, giúp tôi thoát khỏi những cú “xiên táo” của đồng loại ở chốn quan trường…thì rồi chúng cũng sẽ bỏ tôi mà đi. Nhiều đêm, chợt tỉnh, tôi cay đắng ngộ ra rằng: “Sức mạnh của cái ác và sự ngu dốt thật ghê ghớm”.

Cuối cùng, còn lại với tôi vẫn chỉ có một con ngựa, gam màu đơn sắc, bờm xù, ngoảnh lưng lại người xem…Sau bao nhiêu là nước kiệu, nước đại. Sau bao nhiêu là đồng cỏ bao la, suối và rừng rậm, sau bao nhiêu là lau sậy, mặt trời và mặt trăng, sau bao nhiêu là Đỏ, Vàng, Xanh, Tím, sau bao nhiêu là quằn quại, gào thét, vặn vẹo sai giải phẫu, sau bao nhiêu là chảy ròng ròng, văng tung toé… Bây giờ nó đi chậm rãi, thản nhiên, ngạo nghễ, dường như muốn nói: “Đời là thế ! Có gì đâu mà phải hoắng lên”.

HS.LTD