Ảnh: Cây vối
Vối là một loại cây quen thuộc của làng quê vùng đồng bằng Bắc bộ. Từ lâu, nhân dân ta đã biết sử dụng lá vối, nụ vối chế biến thành các loại trà nấu hay hãm lấy nước uống thường ngày. Lá vối cũng có thể dùng tươi hay phơi khô dùng dần. Đặc biệt nó lại giàu dược tính nên được dùng làm thuốc chữa trị nhiều bệnh chứng rất hiệu quả.
Vối được sử dụng có hai loại: một là có lá nhỏ hơn bàn tay, màu vàng xanh gọi là vối kê hay vối nếp; còn loại to hơn bàn tay, hình thoi, màu xanh thẳm gọi là vối tẻ. Hoa vối kết thành chùm hàng trăm nụ, đan vào nhau, thường nở vào mùa xuân. Quả vối chín có màu đỏ thẫm giống quả bồ quân, ăn hơi chát, có vị hơi đắng.
Lợi ích cho sức khỏe từ Vối
Các kết quả nghiên cứu về vối cho thấy trong lá và nụ vối chứa tanin, khoáng chất, vitamin, và khoảng 4% tinh dầu với mùi hương dễ chịu. Đặc biệt vối có chứa một số chất kháng sinh có khả năng diệt được nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus, Staphylococcus, vi khuẩn bạch hầu, phế cầu Salmonella, Bacillus subtilis. Lá vối tươi hay khô sắc đặc được coi như một loại thuốc sát khuẩn chữa được các bệnh ngoài da như ghẻ lở, mụn nhọt. Trên thực tế nhân dân ta thường lấy lá vối tươi vò nát nấu sôi để gội đầu chữa chốc lở rất hiệu nghiệm.
Gần đây người ta còn phát hiện trong nụ vối chứa một hàm lượng polyphenol cao (tương đương 128 mg catechin/gam phơi khô) và hoạt chất ức chế men aipha-glucosindase nên có thể hỗ trợ phòng và điều trị chứng tiểu đường. Theo kết quả nghiên cứu trên động vật; các nhà khoa học của Viện Dinh dưỡng quốc gia và Đại học phụ nữ Nhật Bản đã rút ra kết luận: nụ vối có khả năng hạn chế tăng đường huyết sau ăn, hỗ trợ ổn định đường huyết, giảm lipid máu, phòng ngừa biến chứng của đái tháo đường khi điều trị lâu dài. Các kết quả được tiến hành trong phòng thí nghiệm cũng cho thấy nụ vối có khả năng triệt tiêu các gốc tự do, chống ô xy hoá mạnh. Khả năng chống ôxy hoá (antioxydants) của nụ vối đã làm giảm sự hình thành đục thuỷ tinh thể, bảo vệ sự tổn thương tế bào bê-ta tuyến tuỵ, phục hồi các men chống ôxy hoá trong cơ thể.
Theo Đông y lá vối có tác dụng kiện tỳ, giúp ăn ngon, tiêu hoá tốt. Chất đắng có trong vối sẽ kích thích tiết nhiều dịch tiêu hoá, mặt khác chất tanin lại bảo vệ niêm mạc ruột, còn chất tinh dầu có tính kháng khuẩn cao nhưng không làm tổn hại đến những loại vi khuẩn có ích cư trú tại ống tiêu hoá. Kinh nghiệm dân gian cho biết lá vối tươi có công hiệu trị bệnh cao hơn hẳn lá vối đã ủ. Do vậy lá vối nấu nước uống có khả năng trợ giúp chữa trị các chứng bệnh hoặc các tổn thương như bỏng, viêm gan, vàng da, lở, ngứa. Đông y còn dùng vỏ cây vối làm thuốc gọi là hậu phác; được sử dụng để trị đau bụng, đầy trướng ăn không tiêu, buồn nôn...
Nước vối có công hiệu giải khát, làm mát và lợi tiểu nên có công dụng đào thải các chất độc trong cơ thể qua đường niệu. Các nghiên cứu còn cho thấy nếu chỉ uống nước lọc hoặc nước trắng thì sau 30 - 40 phút là cơ thể đào thải hết; nhưng nếu uống nước lá vối hoặc nụ vối thì cũng trong cùng thời gian ấy cơ thể chỉ thải ra 1/5 lượng nước đã uống, phần còn lại sẽ được đào thải từ từ sau đó
Một số bài thuốc trị liệu có dùng vối
- Trị đau bụng đi ngoài: Lá vối 3 lá, vỏ ổi rộp 8g, núm quả chuối tiêu 10g, cùng thái nhỏ phơi khô sắc với 400ml nước cho khô còn 100ml nước, chia 2 lần uống trong ngày.
- Chữa đầy bụng không tiêu: Dùng vỏ thân cây vối 6 - 12g sắc kỹ lấy nước đặc uống 2 lần trong ngày. Hoặc nụ vối 10 - 15g, sắc lấy nước đặc uống 3 lần trong ngày.
- Chữa lở ngứa chốc đầu: Lấy lá vối lượng vừa đủ nấu kỹ lấy nước để tắm, rửa nơi lở ngứa và gội đầu chữa chốc lở.
- Giúp giảm mỡ máu: Nụ vối 15 - 20g hãm lấy nước uống thay trà trong ngày hay nấu thành nước đặc chia 3 lần uống trong ngày. Cần uống thường xuyên mới có kết quả.
- Hộ trợ trị tiểu đường: Nụ vối 15 - 22 g, sắc lấy nước chia 3 lần uống trong ngày hay hãm uống thay trà. Cần uống thường xuyên.
BS Hoàng Xuân Đại
(Báo Sức khỏe & Đời sống - số 115 ngày 20/7/2010)
Bài viết: Vối - Giải khát và chữa bệnh
Cần phải có tất cả thông tin.
THIẾT KẾ BỞI LAMSOFTWARE.NET
.jpg)
